Alkoholizm w szpilkach - rola stresu w piciu kobiet
Jak podają statystyki w ciągu ostatnich 10 lat znacząco, bo aż o 84% wzrosła liczba kobiet problemowo używających alkoholu, w porównaniu do wzrostu o 35% u mężczyzn w tym samym czasie. Kobiety doświadczają więcej poważniejszych konsekwencji zdrowotnych spożywania alkoholu między innymi zmiany w układzie krążenia i hormonalnym, nowotwory, ciężkich uszkodzeń wątroby, a także urazów fizycznych czypsychicznych. Dużą rolą w powstawaniu uzależnienia odgrywa stres i jest on związany ze wszystkimi fazami uzależnienia. Pojawiający się problem dotyka obu płci, jednak u kobiet ma on krytyczne znaczenie. Stres oraz pojawiające się negatywne stany emocjonalne odgrywają znaczącą role w rozpoczęciu i kontynuowaniu picia u kobiet.
Stres jest częścią życia codziennego powodowaną przez pojawiające się nieprzyjemne sytuacje lub zagrożenia. Może on wywołać różne reakcje organizmu takie jak np. lęk, strach czy smutek. Możemy wyróżnić cztery kategorie stresu ze względu na przyczyny jego powstawania: 1) stres życiowy – np. rozwód, rozstanie z partnerem/partnerką, utrata pracy, przeprowadzka; 2) stres po tragicznym wydarzeniu – np. katastrofa, wypadek; 3) stres związany z okresem dzieciństwa – np. maltretowanie psychiczne, przemoc domowa, wykorzystanie seksualne, problem alkoholowy w rodzinie; 4) stres mniejszości rasowych i etnicznych – np. prześladowanie, dyskryminacja. Podział ten oparty jest na różnicach między intensywnością wymienionych przyczyn, czasem ich trwania, typami zagrożenia (emocjonalne lub fizyczne) oraz indywidualnym stanie zdrowia psychicznego. Jak dowodzą badania stres we wczesnym okresie życia ma długofalowy wpływ na reaktywność na stres, a także używanie alkoholu. Kobiety, któredo 18. roku życia doświadczyły nadużyć fizycznych, psychicznych czy seksualnychczęściej niż mężczyźni doświadczają negatywnych skutków uzależniania od alkoholu, jakim jest jego nasilony poziom. Występowanie nadużyć emocjonalnych, seksualnych oraz zaniedbań emocjonalnych ma istotny wpływ na pogłębienie się uzależnienia u kobiet w porównaniu z mężczyznami.
Patrząc na stres od strony fizjologicznej można powiedzieć, że zaburza on normalne funkcjonowanie organizmu. Dzięki temu, że organizm wyposażony jest w skomplikowane i powiązane ze sobą systemy reakcji na stres, możliwe jest odwrócenie szkodliwych i niebezpiecznych skutków, a tym samym zachować fizjologiczną równowagę. Spożywając alkohol w celu złagodzenia skutków stresu osoba zaburza prawidłowe fizjologiczne funkcjonowanie organizmu tym samym potęgując pojawiający się problem. Długotrwałe i intensywne picie przesuwa normy biochemiczne w mózgu, co jest przyczyną uwalniania się coraz większych ilości kortyzolu i adrenokortykotropiny. Zaburzenie równowagi hormonalnej wpływa na sposób, w jaki organizm reaguje na stres. U osób, które przez długi czas spożywają alkohol może się to objawiać wyższym poziomem lęku w obliczu sytuacji stresowej, niż u kogoś, kto nigdy nie pił lub pił umiarkowanie. Niekiedy nadmiernie spożywamy alkohol w sytuacji stresowej może doprowadzić do tego, że powrót do punktu równowagi będzie niemożliwy. Organizm zacznie się przyzwyczajać do zastanej sytuacji i zamiast dążyć do przywrócenia początkowego stanu równowagi fizjologicznej, będzie dostosowywał się do obecnie panującego zachowania i granica dopuszczalnych norm będzie cały czas przesuwana. Taka sytuacja będzie sukcesywnie doprowadzała do osłabienia organizmu,a w następstwie doprowadzi do pojawienia się uzależnienia.
Badania dowodzą, że zależności pomiędzy stresem, pojawiającymi się nieprzyjemnymi stanami emocjonalnymi a korzystaniem z alkoholu widoczne są w dorosłym życiu, przy tym szczególnie silnie dotykając kobiet.Kobiety, które w ciągu ostatniego roku doświadczyły dwóch lub więcej sytuacji stresujących, były czterokrotnie bardziej narażone na ponowne rozpoczęcie picia. Natomiast ta sama sytuacja u mężczyzn narażała ich na powrót do picia w mniejszym stopniu (2,5-krotnie). Ponadto stres ma ogromne znaczenie w generowaniu nawrotu choroby alkoholowej u kobiet, natomiast u mężczyzn ten wpływ jest na niewielkim poziomie. Kobiety są również bardziej wrażliwe na stres w czasie odstawiania alkoholu.
Obecnie panująca sytuacja może generować więcej stresu. W okresie pandemii należy szczególnie o siebie zadbać. Jeżeli zauważasz, że alkohol coraz częściej wkrada się do Twojego życia i jest lekarstwem na każdą bolączkę to niezwłocznie zgłoś się do Ośrodka Leczenia Uzależnień. Na każdym etapie rozwoju uzależnienia jest szansa na zatrzymanie choroby. To od Ciebie zależy, czy chcesz prowadzić wolne życie, czy chcesz żeby to alkohol Tobą kierował.
mgr Klaudia Oleksiuk
Psycholog, specjalista psychoterapii uzależnień
w trakcie certyfikacji
